خانم دکتر فاطمه زمانی مدیر عامل داروسازی فروغ سلامت در مصاحبه خود با خبرگزاری ایرنا با اشاره به اهتمام دولت برای درمان ناباروری زوجین با هدف اجرای قانون جوانی جمعیت گفت: بخش قابل توجهی از موارد ناباروری تنها با اصلاح الگوی تغذیه و استفاده از مکمل‌های کمک‌درمانی معتبر و باکیفیت قابل درمان هستند و نیازی به درمان‌های گران ندارند.
ناباروری یک مشکل جهانی است و بنابر گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت (WHO) حدود ۱۷.۵ درصد از جمعیت بزرگسال جهان – یعنی تقریباً یک نفر از ۶ نفر با معادل حدودی ۱۸۶ میلیون نفر – ناباروری را تجربه می‌کنند.
در ایران نیز درمان ناباروری به یکی از مهمترین دغدغه‌های زوج‌ها تبدیل شده است؛ آنچنان که مطابق با آخرین اطلاعات رسمی، حدود ۲۰ درصد از زوج‌های ایرانی با مشکل ناباروری دست به گریبان هستند به طوری که آمار شیوع ناباروری در ایران کمی بالاتر از میانگین جهانی است.
اختلالات در تخمک‌گذاری، افزایش سن ازدواج، سبک زندگی ناسالم مانند چاقی و کم‌تحرکی، استعمال دخانیات و الکل، آلودگی‌های محیطی مانند آلودگی آب و هوا و سموم شیمیایی، اختلالات هورمونی یا سایر بیماری‌ها، مشکلات ژنتیکی، عوامل اقتصادی، تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی عوامل ناباروری در جوامع امروزی هستند.
خوشبختانه ایران به پشتوانه مراکز پزشکی مجهز، پزشکان متخصص و دسترسی مناسب به امکانات درمانی، جایگاه قابل دفاعی را میان سایر کشورها در درمان اختلالات ناباروری دارد اما مشکل هزینه‌های درمانی همچنان به‌عنوان یکی از چالش‌های جدی در زوج‌ها، خصوصا زوج‌های جوان وجود دارد.
هزینه‌های درمان ناباروری در ایران، به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از کشورهای اروپایی و آمریکا است اما با توجه به سطح درآمد و مسائل معیشتی، طبقات آسیب‌پذیر برای پرداخت هزینه درمان‌هایی مانند لقاح خارج رحمی (IVF) و آی‌یوآی (IUI) با دشواری‌هایی مواجه هستند.
براساس گزارش‌ها، هزینه هر دوره درمان ناباروری در ایران بین ۷۰۰ تا هزار دلار است که این رقم در کشورهای توسعه‌یافته اروپایی و آمریکا بین ۱۰ هزار تا ۱۵ هزار دلار برآورد می‌شود.
در کشورهای خاورمیانه مانند ترکیه نیز این هزینه حدود پنج هزار دلار است و این ارقام نشان می‌دهد که ایران در مقایسه با کشورهای منطقه نیز هزینه‌های کمتری برای درمان ناباروری دارد.
همه موارد ناباروری نیاز به درمان‌های گران ندارد
توجه به این نکته اهمیت دارد که بخش قابل توجهی از موارد ناباروری تنها با اصلاح الگوی تغذیه و استفاده از مکمل‌های کمک‌درمانی معتبر و باکیفیت قابل درمان است و نیازی به درمان‌های گران ندارد. این مکمل‌ها با تامین مواد مغذی ضروری، آنتی اکسیدان‌ها و تنظیم سیستم هورمونی، می‌توانند به افزایش شانس باروری کمک کنند.
مطابق با تحقیقات جهانی، ویتامین‌ها نقش موثری در بهبود فرایند باروری دارند؛ به‌عنوان مثال ویتامین دی (D) که در تقویت عملکرد تخمدان، پذیرش آندومتر و تعادل هورمونی در زنان و بهبود پارامترهای اسپرم در مردان کمک شایانی می‌کند. همچنین فولات (ویتامین B9) در سنتز دی ان ای (DNA) و تقسیم سلولی نقش موثری دارد که باعث افزایش تولید اسپرم و تخمک می‌شود.
مینرال‌ها یا عناصر معدنی نیز مانند زینک، سلنیوم، منیزیم، آهن و کلسیم نقش مهمی در بهبود باروری ایفا می‌کنند.
در اشاره به اهمیت آنتی‌اکسیدان‌ها در درمان ناباروری یکی از عوامل کلیدی در ناباروری، استرس اکسیداتیو و آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد است که به سلول‌های جنسی وارد می‌شود. مکمل‌های حاوی آنتی اکسیدان‌هایی نظیر ویتامین C، ویتامین E، سلنیوم و کوآنزیم Q10 می‌توانند به کاهش این استرس و بهبود کیفیت تخمک و اسپرم کمک کنند.
تقریبا تمام افرادی که در چرخه درمان ناباروری قرار می‌گیرند، حتی در شرایطی که روش‌های درمانی نظیر IVF و IUI برای آن‌ها تجویز شده باشد، از مصرف مکمل‌های دارویی بی‌نیاز نیستند. براین اساس می‌توان گفت معمولا افزایش میزان موفقیت درمان‌های ناباروری در هر سطح و با هر روشی به مصرف مکمل‌های کمک‌درمانی وابسته است.
صنعت داروسازی ایران توانسته‌است در بخش‌های مختلف، به رشد و توسعه قابل ملاحظه‌ای دست یابد؛ از جمله در حوزه تولید مکمل‌های دارویی که در درمان ناباروری زنان و مردان مورد مصرف است. همچنین مراکز دانشگاهی و پژوهشگاه‌های معتبری در این زمینه فعالیت دارند که نتایج تحقیقاتی آن‌ها، راه را بر پیشرفت روش‌های درمانی هموار می‌کند.
در مجموع استفاده صحیح و اصولی از مکمل‌های دارویی زیر نظر پزشکان متخصص، علاوه‌بر ارتقای سلامت عمومی و بهبود باروری، به کاهش هزینه‌های درمان ناباروری کمک می‌کند و با افزایش شانس موفقیت فرایندهای آی‌وی‌اف و آی‌یوآی از هزینه‌های دوباره و چندباره می‌کاهد.
با تاکید بر اهمیت کاربرد مکمل‌های کمک‌باروری در آینده ایران می‌توان گفت با توجه به نگرانی‌هایی که در زمینه کاهش نرخ رشد جمعیت و افزایش سن ازدواج در کشور وجود دارد، مکمل‌های کمک‌باروری نقش مهمی در حفظ و تقویت توان باروری در مردان و زنان دارد و باید این مساله را جدی گرفت.